به گزارش خبرگزاری حوزه، پس از همهگیری بیماری کرونا و بحرانهایی که به دنبال آن، سراسر زیست انسانی دگرگونیهایی تازه را به خود دید، دانشورزان و پژوهشگران در رشتههای گوناگون دانشی، کوشیدند به فراخور تواناییهای خود و حوزۀ پژوهشیشان، گامهایی، خواه نظری و خواه عملی، برای بهروزی و بهبود زیست بشر بردارند؛ از حوزههای متنوع علوم پزشکی گرفته، تا علوم فنی و مهندسی و دیگر حوزهها، تکاپویی میان دانشمندان پدید آمد و بهسرعت در سراسر جهان فراگیر شد.
در این میان، یکی از موضوعاتی که توجه اندیشمندان شاخههای گوناگون علوم انسانی را به خود مشغول داشته است، چالشها و پیامدهایی است که بحرانها و بیماریهایی از این دست، در مناسبات انسانی پدید میآورند. فلسفۀ اخلاق هم از این قاعده مستثنی نیست؛ وضعیتهای بحرانی و نابسامان اجتماعی، همچون جنگ، قحطی، بیماری و مانند آن، به پرسشها و مسائلی نوپدید دربارۀ رفتار آدمی دامن میزنند. بررسی، واکاوی و شاید پاسخ به این پرسشها، به حسب سنت، از کوششهای این شاخه از فلسفه بوده است.
از همین رو، مجموعۀ خانۀ اخلاقپژوهان جوان در نظر دارد با دعوت از عموم اندیشوران و صاحبنظران ایرانی، نوشتههایی با دو موضوع «اخلاق و کرونا» و «اخلاق بحران» منتشر کند. این نوشتهها در سایت خانۀ اخلاقپژوهان جوان به نشانی ethicshouse.ir منتشر و به یادداشتهای برگزیده جوایزی اهداء خواهد شد.
مهلت ارسال آثار: پایان آذرماه ۱۳۹۹
حجم آثار: دستکم ۶۰۰ کلمهی فارسی
یادداشتهای وارده میتواند در زمینههای زیر باشد:
۱.چالشهای اخلاقی کادر درمان: مسئولیتپذیری کادر درمان، ترک محل کار و وظیفهگریزی.
۲.تخصیص امکانات درمانی: در وضعیت بحران و کمبود، معیارهای تخصیص امکانات درمانی چیست؟ ملاحظات اخلاقی تخصیص امکانات درمانی چیست؟ آیا کشورها میتوانند محمولههای بهداشتی و درمانی ارسالی به کشورهای دیگر را برای نجات جان شهروندان خود مصادره کنند؟
۳.حیث اخلاقی انتشار آمار مبتلایان به کرونا: سویههای اخلاقی انتشار آمار مبتلایان به کرونا چیست؟ آیا در وضعیت بحران، جلوگیری از انتشار آمار واقعی مبتلایان میتواند پشتوانۀ اخلاقی داشته باشد؟
۴.چالش حقیقت و مصلحت: آیا در وضعیت بحران، سیاستگذاران میتوانند با توجیهات اخلاقی حقیقت را به پای مصلحت عمومی جامعه قربانی کنند؟
۵.اخلاق و عدالت توزیعی در وضعیت بحران: سویههای اخلاقی توزیع امکانات در وضعیت بحران، وظایف اخلاقی دولتها در بحرانهای اقتصادی ناشی از کرونا.
۶.تعارض فرمانپذیری و تشخیص اخلاقی (خودآیینی): آیا در وضعیت بحران، فرمانپذیری از تصمیمات سیاستگذاران تعارضی با تشخیص فردی و خودآیینی ندارد؟ آیا همواره باید از قانون، ولو آنکه منافی اصول اخلاقی باشد، تبعیت کرد؟ آیا از نظر اخلاقی میتوان بهبودیافتگان را برای درمان بیماران الزام به اهدای پلاسمای خود کرد؟ آیا میتوان به بهانۀ مقولاتی همچون سلامتی، ایمنی و مسئولیت اجتماعی، الزام به پوششی خاص (پوشش صورت) کرد و آزادی پوشش را نادیده گرفت؟
۷.اخلاق کرونا و حقوق حیوانات: آیا استفاده از حیواناتی از قبیل موشهای آزمایشگاهی برای تحقیق بر روی بیماریهای انسانی، مخالف حقوق حیوانات است؟ آیا در وضعیت بحران، میتوان از حیوانات به سود بهروزی انسانها استفاده کرد؟
۸.سویههای اخلاقی سیاستگذاریهای اجتماعی راجع به گروههایی که در دوران کرونا مجبور به ادامهی زندگی جمعی هستند (خوابگاههایی دانشجویی، پادگانها، زندانها)، تعارض اصول اخلاقی و سیاستگذاریهای اجتماعی، تقدم یا تأخر قانون بر اخلاق؛ چگونه میتوان تعارض میان اجرای ارزشها و اصول مدنی (قانون، عدالت و مانند آن) و دغدغههای اخلاقی دربارۀ سلامت شهروندان را رفع کرد؟
۹.تعارض میان حقوق شهروندی (حق سوگواریهای جمعی، اجتماعات آزاد) و تکالیف اجتماعی: آیا استفاده از درمانها و واکسنهای آزمایشی در مرحله تحقیقات باید داوطلبانه باشد؟ آیا میتوان شهروندان را به آزمایش این واکسنها اجبار کرد؟ در این صورت، انسانها چه تفاوتی با موشهای آزمایشگاهی دارند؟ آیا باور به این که «من مبتلا نیستم» رافع مسئولیت اخلاقی است؟ آیا فرد در برابر نادانستههای احتمالی خود مسئول است؟ در تعارض میان سلامت روان و سلامت جسم، آیا میتوان با ملاحظات اخلاقی سلامت روان و بایستههای آن (مسافرت، دورهمیهای خانوادگی و مانند آن) را بر سلامت جسم تقدم داد و از این رهگذر سلامتی دیگران را به خطر انداخت؟
۱۰. الگوسازیهای اخلاقی در وضعیت بحران: نیروهای داوطلب و فرهنگسازی اخلاقی، فعالیتهای نوعدوستانه و گسترش فرهنگ رایگانبخشی.
لینک صفحه: